مرجع تصویب : قوه قضائیه     پنجشنبه 6 آذر 1404

شماره ویژه نامه : 2097        سال هشتاد و یك شماره 23498

اصلاحیه دستورالعمل حفظ كرامت و ارزش های انسانی در قوه قضائیه

شماره 100/47039/9000                                                            1404/8/27

جناب آقای دكتر اكبرپور

رئیس محترم هیأت مدیره و مدیرعامل روزنامه رسمی كشور

روگرفت ابلاغیه شماره 100/46756/9000 مورخ 1404/08/27 صادره از جانب ریاست محترم قوه قضائیه در خصوص «اصلاحیه دستورالعمل حفظ كرامت و ارزش های انسانی در قوه قضائیه» به منظور درج در روزنامه رسمی به پیوست ایفاد می گردد.

مدیركل دبیرخانه قوه قضائیه ـ مسعود ستایشی

شماره 100/46756/1000                                                             1404/8/27

اصلاحیه دستورالعمل حفظ كرامت و ارزش های انسانی در قوه قضائیه

1) در ادامه بند (ب) ماده (1)، عبارت «مراكز مشاوره خانواده» الحاق می شود.

2) بند (ب) ماده (5) به شرح ذیل اصلاح و یك بند به عنوان بند (ج) و یك تبصره به ماده مذكور الحاق می شود:

ب ـ فراهم آوردن موجبات دسترسی به دادنامه های صادر شده از مراجع قضایی از طریق توسعه «سامانه انتشار آراء قضایی» با رعایت ماده (653) قانون آیین دادرسی كیفری و بارگذاری این آراء در بانك آراء پژوهشگاه قوه قضائیه با همكاری مركز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه، با رعایت اصل محرمانگی و در جهت حفظ حیثیت اشخاص و با هدف استفاده از ظرفیت مردمی به ویژه جامعه حقوقی و نهادهای تخصصی؛

ج ـ فراهم آوردن موجبات پخش علنی و برخط جلسات هیأت عمومی دیوان عالی كشور حین مذاكرات برای صدور آراء وحدت رویه قضایی و فراهم نمودن امكان حضور افراد به صورت برخط در جلسات علنی با رعایت قیود مقرر در تبصره (3) ماده (3) قانون شفافیت قوای سه گانه مصوب 1403/2/10؛

تبصره ـ مركز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه ظرف یك سال از تاریخ تصویب این دستورالعمل، سازكارهای لازم برای تحقق این ماده شامل اعلام عمومی اوقات رسیدگی جلسات علنی دادگاه و توسعه سامانه «دادگاه علنی و جلسات هیأت عمومی برخط» را تهیه نماید.

3) دو تبصره به عنوان تبصره های (1) و (2) به شرح زیر به ماده (6) الحاق می شود:

تبصره1ـ با هدف رعایت حقوق متهم، اصحاب دعوا و مرتبطان در دعوا از قبیل وثیقه گذار و كفیل، مركز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه ظرف شش ماه از تاریخ تصویب این دستورالعمل، زیرساخت لازم را برای نظارت و بررسی هوشمند فراهم می آورد.

تبصره2ـ معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضائیه با پایش سامانه موضوع تبصره (1) این ماده، اهتمام قاضی بر اجرای این ماده را به عنوان شاخص های ارزیابی عملكرد وی در «سامانه جامع عملكرد قضات» لحاظ می كند.

4) بند (الف) ماده (7) به شرح زیر اصلاح می شود:

الف ـ راه اندازی دفتر متهمان بازداشتی در دادسراها و دادگاه های بخش در اجرای ماده 49 قانون آیین دادرسی كیفری، به منظور درج و ثبت مشخصات این افراد و وضعیت آنان مشتمل بر شخصیت، سلامتی جسمی و روانی و نیازهای درمانی، به صورت روزانه و پیگیری بعدی وضعیت آنان و اطلاع رسانی به خانواده ایشان، فراهم سازی دسترسی به خدمات پزشكی و در صورت لزوم یا درخواست، معاینه افراد بازداشت شده هم زمان با پذیرش در محل بازداشت و انعكاس در پرونده وی؛

5) یك تبصره به عنوان تبصره (3) به ماده (8) الحاق می شود:

تبصره3ـ انجام تحقیقات و بازجویی ها باید مبتنی بر اصول و شیوه های علمی و با احتراز از كنجكاوی در اسرار شخصی و خانوادگی و پرسش از گذشتة افراد و پرداختن به موضوعات غیرمؤثر در پرونده باشد. دادستان ها ضمن ارائه آموزش های لازم به ضابطان در این راستا مطابق مواد (30) و (32) قانون آیین دادرسی كیفری، بر انجام این مهم از سوی ضابطان نظارت می نمایند.

6) بندهای (الف) و (ب) ماده (9) به شرح زیر اصلاح می شود:

الف ـ اجتناب از هرگونه رفتار تحقیرآمیز و موجب اذیت و آزار جسمی یا روحی و روانی یا بی حرمتی به متهمان یا محكومان و هم چنین برقراری هرگونه ارتباط غیرمتعارف و خلاف شئون شغلی و روابط مالی تحت هر عنوان با فرد در بازداشت یا تبعید و یا خانواده وی؛

ب ـ اجتناب از هرگونه رفتار غیرقانونی یا سلیقه ای مانند استفاده از پابند (جز در مورد مجرمان خطرناك)، چشم بند، پوشانیدن صورت و یا انتقال وی به اماكن نامعلوم توسط ضابطان دادگستری در جریان بازجویی؛

7) یک بند به عنوان بند (چ) به شرح زیر به ماده (11) الحاق می شود:

چ ـ اخلاق حسنه و شأن حرفه ای.

8) دو بند به عنوان بندهای (ج) و (چ) به ماده 12 الحاق می شود:

ج ـ شفافیت زمان حضور هر یک از قضات، کارکنان و مدیران؛

چ ـ فراهم سازی امکان استعلام و اطلاع از آخرین وضعیت پرونده های قضایی برای طرفین پرونده بدون نیاز به حضور در مرجع قضایی.

9) بند (ب) ماده (16) اصلاح و یک تبصره به شرح زیر به ماده مذکور الحاق می شود:

ب ـ  تمرکز فضای واحدهای اداری مرتبط با یکدیگر  و درصورت امکان، ارائه دهنده خدمات قضایی از قیبل مراکز مشاوره خانواده و میانجی گران؛

تبصره ـ در اجرای بند (س) این ماده:

مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه ضمن پیگیری تأمین فضای کافی در مبادی ورود و خروج مجتمع های قضایی و دیگر ساختمان های قوه قضائیه، نصب تجهیزات لازم از قبیل دوربین مداربسته در این فضاها و تأمین نیروی انسانی مجرب و آموزش دیده از سوی فرماندهی کل انتظامی جمهوری اسلامی ایران به منظور استقرار در این مبادی، به مأموران حفاظت فیزیکی در استفاده از تجهیزات الکترونیکی، نحوه مداخله در مواردی که سامانه هشدار می دهد و مانند آن، آموزش لازم را ارائه می نماید.

10) ماده 17 به شرح زیر اصلاح و دو بند به عنوان بندهای (الف) و (ب)  به آن الحاق می شود:

ماده17ـ در راستای «آیین نامه اجرایی ایجاد دفاتر و کانون خدمات الکترونیک قضایی مصوب 1401/5/23 رئیس قوه قضائیه»، مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه مکلف است:

الف ـ برحسن اجرای کلیه امور این دفاتر و کانون خدمات الکترونیک قضایی و ارزیابی کمی و کیفی عملکرد آن ها و بازبینی استانداردهای دفاتر از حیث امکانات و تسهیلات رفاهی و پاسخ گویی به ارباب رجوع نظارت مستمر داشته باشد؛

ب ـ زیرساخت لازم برای انجام نظارت موضوع بند «الف» این ماده را به نحو الکترونیکی فراهم آورد؛

11) ماده (22) به شرح زیر اصلاح می شود:

ماده22ـ به منظور اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و مبارزه با علل و عوامل ارتکاب جرم، اداره کل عفو و بخشودگی و سجل قضایی قوه قضائیه مکلف است نسبت به طبقه بندی جرایم ارتکابی از حیث نوع و علل ارتکاب جرم، سن، جنسیت مجرمان و وضعیت خانوادگی و اقتصادی و تحصیلی آنان و نظایر آن و نیز شاخصه های مجرمان خطرناک و مجرمان حرفه ای موضوع بندهای (ت)، (ث) و (ج) ماده (1) آیین نامه سجل قضایی مصوب 1398/07/23 با اصلاحات و الحاقات بعدی اقدام نماید و گزارش و نتایج آن را به حوزه رئیس قوه قضائیه و دستگاه های ذی ربط انعکاس دهد.

12) دو بند به عنوان بندهای (ح) و (خ) به شرح زیر به ماده (30) الحاق می شود:

ح ـ ارتقای برنامه های پیشگیرانه و آموزش کارکنان و تذکر و اخطار در زمان مناسب؛

خ ـ پالایش گزارش ها و امحای گزارش های غیرمستند علیه کارکنان در پرونده های حفاظتی و ارزشیابی آنان.

این اصلاحیه مشتمل بر 12 ردیف در تاریخ 1404/8/27 به تصویب رئیس قوه قضائیه رسید و از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا است.

رئیس قوه قضائیه ـ غلامحسین محسنی اژیه