نفی نسب در حقوق ایران (3)
آموخته ها و اندوخته های یک دادفر
نفی نسب در حقوق ایران (3)
علی صابری
با سپاس از محمدرضا بوذری
چکیده:
دعوای نفی ولد باید در مدت دو ماه از تاریخ اطلاع یافتن شوهر از تولد طفل اقامه گردد، اما دعوای نفی نسب که توسط ذینفعان اقامه میشود، مستلزم رعایت شرط دو ماه نیست.
مستندات:ماده 1162 قانون مدنی
تاریخ رای نهایی: 1392/06/02
شماره رای نهایی: 9209970907200506
رای دیوان
بر دادنامه فرجامخواسته به جهات ذیل ایراد وارد است :
یک ـ حسب دادخواست تقدیمی خواسته خواهان صدور حکم بر انکار نسب خوانده خانم ز.م. نسبت به پدر خود مرحوم غ.م. است و در جریان دادرسی خود و وکلای وی در این مورد هم توضیح لازم دادهاند و در لوایح تقدیمی خود به وضوح در اطراف دعوای موکل خود را بیان کردهاند.دو ـ در جلسه اول دادرسی دادگاه و نیز در جریان دادرسی، موضوع دعوای مطروحه را تغییر ندادهاند تا مشمول ماده 98 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب سال 1379 گردد، در نتیجه دادگاه تجدیدنظر استان تهران خلاف خواسته مبادرت به صدور رأی نموده است. سـه ـ ماده 1162 قانون مدنی که مورد استناد دادگاه محترم تجدیدنظر استان تهران قرارگرفته است ناظر به دعوای نفی ولد طفل متولد شده میباشد که برابر نص صریح قانون دعوی باید در مدت دو ماه از تاریخ اطلاع یافتن شوهر اقامه گردد، در حالیکه، اولاً ـ حسب مندرجات پرونده، غ.م. فوت شده و حسب مندرجات پرونده گواهی حصر وراثت صادر گردیده است. ثانیاً ـ در جلسه دادرسی 17/4/1391 دادگاه تجدیدنظر استان تهران خواهان (تجدیدنظرخوانده) در اطراف دعوی توضیح داده است لذا دعوای مطروحه از شمول ماده 1162 قانون مدنی خارج بوده و قابل استناد نیست. چهار ـ عموی فرجامخواه (خواهان بدوی) طی لایحه پیوست پرونده اظهار داشته خانم ز.م. فرزندخوانده برادرم میباشد و حاضر شده در دادگاه حضور یافته و با انجام تشریفات قانونی در این خصوص ادای گواهی نماید و توضیح میدهد نامبرده یعنی غ.م. فقط یک فرزند داشته است لذا تحقیق از نامبرده ضرورت دارد. پنج ـ در پـرونده مطروحـه به پرونده تنفیذ وصیتنامه مرحوم غ.م. استناد شده و خواهان (فرجامخواه) گفته است تنها فرزند صلبی وی الف.م. میباشد لذا اقتضاء داشت دادگاه محترم تجدیدنظر استان تهران سوابق و پرونده مربوطه را مطالبه و خلاصهای از آن را در پرونده درج نماید. شش ـ خواهان بدوی (فرجامخواه ) ادعا کرده است پدرش خانم ز.م. را از شیرخوارگاه گرفته است لذا برای رسیدگی به دلایل فرجامخواه اقتضاء داشت دادگاه محترم سوابق مربوط به قبول فرزندخواندگی فرجامخوانده را پس از توضیح لازم از خواهان در خصوص نشانی و محل شیرخوارگاه آن را مطالبه و مندرجات آن را در پرونده درج نماید و در خصوص اظهارات وکیل فرجامخواه در مورد صیغه نمودن فرزند فرجامخوانده برای محرمیت با متوفی توضیح لازم أخذ گردد. هفت ـ از طریق کلانتری مربوطه در محل از کسان و بستگان طرفین در خصوص اینکه مرحوم غ.م. از خانم فوت شده دارای فرزند از بطن وی بوده است یا خیر و خانم ز.م. فرزندخوانده متوفی میباشد و فرزند صلبی وی نمیباشد، به طور مستوفی تحقیق و در صورت لزوم أخذ توضیح در اطراف مراتب یاد شده آنگاه مبادرت به صدور رأی نمایند، لذا به استناد بند الف ماده 401 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب سال 1379 رسیدگی را نارسا تشخیص و با تعیین موارد نقص دادنامه فرجامخواسته نقض و پرونده برای رسیدگی مجدد به شعبه محترم دوم دادگاه تجدیدنظر استان تهران ارجاع میگردد.
رییس شعبه 12 دیوانعالی کشور ـ مستشار /پژوهشگاه قوه قضاييه